Upamiętnienie miejsca zbrodni niemieckiej w Lesie Szpęgawskim
Informacje o projekcie:
,,Trwałe upamiętnienie miejsca zbrodni niemieckiej w Lesie Szpęgawskim”
Cmentarz w Lesie Szpęgawskim to miejsce, w którym Niemcy dokonali zbrodni wojennych na początku II wojny światowej. Szacuje się, że w ramach niemieckiej akcji eksterminacji ludności na Pomorzu w samym Lesie Szpęgawskim zginęło od 4 do 7 tys. ludzi. Życie stracili tam przedstawiciele inteligencji polskiej, kreatorzy polskiego życia narodowego, pomorscy patrioci i przedstawiciele elit - nauczyciele, przedsiębiorcy, urzędnicy, funkcjonariusze wielu służb, lekarze, prawnicy, księża. Zginęli tam również Austriacy, Niemcy oraz osoby należące do grup społecznych i narodowych nieporządnych w świetle ideologii nazistowskiej, tacy jak Żydzi, Romowie, czy osoby cierpiące na choroby psychiczne.
Na terenie miejsca pamięci znajdują się 32 groby masowe oraz skromny pomnik. Groby te są anonimowe, nigdzie nie ma informacji o nazwiskach osób pomordowanych. Z myślą o zbliżającej się 80-tej rocznicy mordu oraz przede wszystkim w odpowiedzi na wieloletnie prośby rodzin ofiar zrodziła się inicjatywa budowy monumentu z nazwiskami pomordowanych oraz zagospodarowania jego otoczenia. Przy współpracy gminy i miasta Starogard Gdański w 2017r. ogłoszono konkurs na wykonanie koncepcji architektoniczno-krajobrazowej zagospodarowania terenu cmentarza w Lesie Szpęgawskim. Spośród złożonych prac komisja konkursowa wybrała projekt p. Katarzyny Ephraim z Hagi.
Szacowany koszt realizacji inwestycji wynosi ok 1,7 mln.
Monument pamięci ofiar:
Będzie składał się z 150 elementów, w tym 117 ,,drzew" i 33 ,,pni", tworzących formę lasu. ,,Drzewa'' i ,,pnie'' będą nachodzić na siebie, symbolizując jedną całość - polskie społeczeństwo, które w wyniku tragicznych wydarzeń zmieniło swój kształt. ,,Drzewa" będą wykonane z białego betonu architektonicznego. ,,Pnie" będą wykonane z betonu oraz czarnego granitu, na którym białymi literami zostaną wygrawerowane w formie kręgów - słoi drzew nazwiska ponad 2,4 tys. osób pomordowanych. Część pni pozostanie niezapisana, symbolizując osoby, których nazwisk nie udało się poznać. Monument zostanie podświetlony oświetleniem sztucznym, wkomponowanym w posadzkę terenu. Z myślą o osobach starszych i niepełnosprawnych do monumentu został zaprojektowany podjazd (wizualizacja w załączeniu).
Zagospodarowanie terenu:
Przy wjeździe na teren cmentarza stanie tablica z napisem ,,Cmentarz w Lesie Szpęgawskim 1939 - 45". Dodatkowo zostanie ustawionych 12 tablic zawierających informacje o historii tego miejsca oraz osobach pomordowanych. Zaplanowano również budowę wiaty, stanowiska WC i śmietnika, studni głębinowej, renowację 32 pomników, uporządkowanie terenu, wykonanie oświetlenia i monitoringu.
Obchody 80 rocznicy Zbrodni w Lesie Szpęgawskim:
Jak co roku, uroczystość odbędzie się w trzecią niedzielę września tj. 22.09.2019r. W trakcie obchodów zostanie uroczyście odsłonięty monument. Patronat nad obchodami objął Prezydenta RP Andrzej Duda.
Lista ofiar:
Od ponad 2 lat Stowarzyszenie Regionalna Grupa Popularyzacji Mikrohistorii zajmuje się gromadzeniem imion i nazwisk osób pomordowanych. Dotychczas udało się poznać i potwierdzić 2393 nazwiska. Lista nie jest zamknięta, każdy kto posiada wiedzę o osobach, które mogły zginąć w Lesie Szpęgawskim może skontaktować się z Urzędem Gminy, pod numerem telefonu 58 56 250 67 w. 322.
Współpraca z innymi podmiotami
W tą niezwykle ważną inicjatywę zaangażowanych jest wiele osób, instytucji i organizacji m. in.: poseł Kazimierz Smoliński, Instytut Pamięci Narodowej, Urząd Wojewódzki, samorządy powiatów tczewskiego i starogardzkiego, Stowarzyszenie Regionalna Grupa Popularyzacji Mikrohistorii, przedstawiciele kościoła, komitet społeczny na rzecz budowy pomnika oraz mieszkańcy.
W finansowanie zadania włączyły się samorządy z terenu powiatów tczewskiego i starogardzkiego. Ponadto Gmina Starogard Gdański złożyła wnioski o dofinansowanie do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacji LOTOS oraz Fundacji ORLEN. Dotychczas otrzymaliśmy dofinansowanie w kwocie 135 tys. zł z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zawiązał się również komitet społeczny, który prowadzi zbiórkę publiczną środków na budowę monumentu. Datki można wrzucać do puszek i skarbon m .in. w urzędach, kościołach, instytucjach kultury oraz szkołach na terenie powiatu tczewskiego i starogardzkiego.
Termin przeprowadzenia zbiórki publicznej: do 19.08.2019r.
Nazwa zbiórki: budowa pomnika upamiętniającego pomordowanych w Lesie Szpęgawskim.
Nr zbiórki: 2019/687/KS.
Informacje o zbiórce dostępne są na stronie internetowej www.zbiorki.gov.pl.
Wpłaty na rachunek bankowy komitetu:
Numer rachunku: 71834000012002000118390001
Odbiorca: Komitet społeczny budowy pomnika upamiętniającego pomordowanych w Lesie Szpęgawskim Tytuł przelewu: cegiełka na budowę pomnika – (nazwa gminy).